Sint-Niklaaskerk (Beurs)

Adres :  Boterstraat - 1000 Brussel
Bouwperiode :  12de, 17de en 20ste
Bouw : 1381, 1486 & 1956
Architect : PierreJean Rombaux van Roedingen (1956) Type : Beschermd bouwwerk bij besluit van 04/03/1932

De Sint-Niklaaskerk is één van de laatste voorbeelden van de middeleeuwse kerk die met het stadsweefsel is verweven. Ze is immers aan drie zijden door kleine huisjes omringd. De toewijding aan Sint-Niklaas doet meteen denken aan de handel. De kapel werd inderdaad gesticht nabij de Grote Markt, het handelscentrum van de stad. Ook kwamen de schepenen in de kapel bijeen voor ze over een eigen eerste schepenenhuis beschikten. De Sint-Niklaaskapel, voor het eerst vermeld in 1125, werd in 1174 kapel van de kapittelkerk Sint-Goedele en verkreeg de rang van de parochiekerk slechts in 1622. Er blijft niet veel meer over van het eerste gebouw. De oorspronkelijke toren, vermeld in 1289, werd na 1367 omgevormd tot belfort. Het koor van de kerk werd in 1381 afgewerkt. In 1579 leed de kerk onder de godsdienstoorlogen. Ze werd ook zwaar beschadigd door de beschieting van 1695, maar werd daarna snel hersteld. De in 1714 heropgebouwde toren stortte in en werd niet wederopgebouwd. In 1797 wordt de kerk gesloten en in 1799 wordt ze te koop aangeboden. Ze wordt door parochianen gekocht en in 1804 aan de eredienst teruggeschonken. Door een restauratie in 1956 krijgt ze een nieuwe gevel in witte Massangisstenen. Op dat ogenblik worden enkele romaanse overblijfselen blootgelegd. Binnenin wordt men verrast door breuk in de as tussen de hoofdbeuk en het koor. Voor het overige volgt de kerk een traditioneel plan: hoofdbeuk, geflankeerd door twee zijbeuken, niet uitkragende dwarsbeuk en vijfzijdig koor met twee kapellen op de twee armen van het transept, de Sint-Niklaaskapel in het zuiden en de Maagd Mariakapel in het noorden. Deze heilige plaats geeft een vreemd gevoel en daar is de duisternis wellicht niet vreemd aan. Die duisternis is het gevolg van de zeer kleine vensteropeningen in de hoofdbeuk, het ongewone perspectief en het gedempte licht dat door de glaswerken uit de jaren 1950 straalt.