Grote Synagoge van Brussel

Adres :  Regentschapstraat 32 - 1000 Brussel
Bouwstijl :  Romaanse Byzantijn
Bouwperiode :  19de
Bouw : 1872-1878
Architect : Désiré De Keyzer Type : Beschermd bouwwerk bij besluit van 09/02/1995

De grote synagoge aan de Regentschapsstraat werd gebouwd in 1872 volgens de plannen van architect Désiré De Keyzer en ingewijd in 1878. Het gebouw is de zetel van het Israëlitisch Consistorie van België en tegelijk het belangrijkste Israëlitische gebedshuis van het land. Het huis van het Consistorie bevindt zich aan de rechterkant en vormt daar de hoek met de Dupontstraat. De synagoge werd gebouwd nadat de wet van 1870 aan de Joodse godsdienst dezelfde plaats had gegeven als aan de andere erediensten. Op dat ogenblik had het Centraal Israëlitisch Consistorie van België, in 1808 opgericht door Napoleon, de geestelijke leiding van de Belgische Joodse gemeenschap toevertrouwd aan de Belg Elie Aristide Astruc (Bordeaux 1831-Brussel 1905), die van 1866 tot 1879 de 3de Grootrabbijn van België was. Het Koninklijk Besluit van 21 maart 1875 gaf de toestemming voor het begin van de werken. Ingenieur Georges Montefiore-Levi superviseerde de bouw voor rekening van de Gemeenschap. Het budget waarmee de werken betaald werden was zowel afkomstig van de overheid als van inschrijvingen en leningen. Voor de architecturale realisatie van de synagoge zou gestreefd worden naar een eigen, duidelijk herkenbare stijl. Er kwam een wedstrijd en de jury opteerde resoluut voor het ontwerp in romaans-byzantijnse stijl van D. De Keyzer, dat zich onderscheidde door zijn persoonlijke interpretatie van de historische stijlen en door het gebruik van nieuwe materialen. Het geheel is zowel binnen als buiten rijk versierd. Het interieur is van de hand van de firma Demeuter en zonen, de bronzen beelden en de kroonluchters zijn het werk van de Compagnie des Bronzes. De reeks van glasramen, vijfentwintig in het totaal, werd vervaardigd door H. Dobbelaere en benadrukt het gesloten en sacraal karakter van het gebedshuis.