Neoklassiek galerijorgel (Schyven, 1885)

Sint-Jan- en Nikolaaskerk

Voor. Volg.

Architectuur, plaats, inplanting / Neoklassiek galerijorgel (Schyven, 1885) - Sint-Jan- en Nikolaaskerk

Klik op een foto om te vergroten

+ Toon meer beelden

HET INSTRUMENT

Orgelkast - stijl Neoklassiek

Orgelbouwer(s) Pierre Schyven

HISTORIEK VAN HET INSTRUMENT

Historiek Het eerste orgel van deze kerk werd geïnstalleerd in 1855. Het was een hergebruikt instrument, gebouwd door priester Nicolas J. Van Den Plas, amateur-orgelbouwer....

Werken
Begindatum 1905
Naam van de orgelbouwer Kerkhoff
Begindatum 1916
Naam van de orgelbouwer Kerkhoff
Begindatum 1922
Naam van de orgelbouwer Kerkhoff
Begindatum 1950
Naam van de orgelbouwer Kerkhoff
Begindatum 1990
Naam van de orgelbouwer Lombaerts

TECHNISCHE KENMERKEN VAN HET INSTRUMENT

Speeltafel

Structuur speeltafel en muziekstaander
De eiken speeltafel is onafhankelijk en staat voor de orgelkast. De organist zit in de richting van het altaal.
De afdekplaat kan worden opgeslagen en dient als basis voor de afneembare eiken standaard.
De bakstukken zijn bewerkt met fineer van exotisch hout.

Aantal klavieren
2

Omvang van de klavieren
56 toetsen

Breedte van de toetsen
22 mm

Diepte van de toetsen
128 mm (80 + 48)

Breedte van het octaaf
165 mm

Beschrijving van de boventoetsen
Ebbenhout, met schuin afgekante frontons

Omvang van het voetklavier
30 toetsen

Materialen van het voetklavier
Eik, licht convex, met de kruisen in boogvorm

Registers
De 26 registertrekkers – opgesteld aan weerszijden van de klavieren, in drie reeksen – zijn in eik, met een ronde doorsnede en een knop in exotisch hout. Ze zijn voorzien van een porseleinen registernaamplaatje (wit voor het Hoofdwerk, blauw voor het Reciet en geel voor het Pedaal). Deze porseleinen plaatjes zijn niet de originele.
Twee trekkers werden nooit geplaatst: ze zijn vervangen door een stuk in gedraaid hout.

Combinaties
De acht hefbomen met remgroef zijn in ijzer.
Erboven bevinden zich witte ovale porseleinen registerplaatjes met inscripties in zwarte hoofdletters. Verscheidene ervan zijn gewist.

Adresplaat
Pierre Schyven & Cie
Bruxelles

Klavieren en voetklavieren

Naam
Hoofdwerk

Omvang
56 toetsen C-g'''

Registers
Montre 16' (première octave reprise du Bourdon 16')
Bourdon 16'
Montre 8' (dédoublée de Montre 16')
Bourdon 8'(dédoublé de Bourdon 16')
Flûte harmonique 8'
Gambe 8'
Prestant 4' (dédoublé de Montre 8')
Flûte harmonique 4' (dédoublée de Flûte harmonique 8')
Flageolet 2 (dédoublé de Flûte harmonique 4')
Fourniture 3-4 rangs
Trompette 8'
Clairon 4' (dédoublé de Trompette 8')
Naam
Reciet

Omvang
56 toetsen C-g'''

Registers
Flûte harmonique 8
Bourdon 8
Dulciana 8
Voix céleste 8
Flûte douce 4 (dédoublée de Bourdon 8')
Dolce 4 (dédoublé de Dulciana 8')
Doublette 2
Basson-Hautbois 8
Voix humaine 8
Naam
Pedaal

Omvang
30 toetsen C-f'

Registers
Soubasse 16
Octave basse 8 (dédoublée de Soubasse 16')
Flûte 4 (dédoublée de Octave basse 8')
Bombarde 16
Trompette 8 (dédoublée de Bombarde 16')
Naam
Combinatiehefboom

Koppelingen
Réunion Grand-Orgue à la Pédale
Réunion Récit à la pédale
Réunion Récit au Grand-Orgue
Combinaison Grand-Orgue
Combinaison Récit
Combinaison Pédale
Forte général (pedaal met balans voor de zwelkast van het Reciet)

Tremulant
Tremolo Reciet

Tractuur

Noten
Mechanisch

Traject en beschrijving van de mechaniek
De tractuur vertrekt bij de klavieren en gaat onder de speeltafel door naar de wellenborden met ijzeren wellen.
Dat van het Hoofdwerk bevindt zich achter de speeltafel, op het laagste binnenpaneel van de orgelkast.
Dat van het Reciet bevindt zich tegen de muur aan de achterzijde.
Dat van het Pedaal is op de vloer geplaatst.

De tractuur van het Reciet loopt boven het wellenbord van het Pedaal.
Abstracten in rood Noors grenen; bronzen winkelhaken en draadstangen; moeren in hard leer.
De registers worden bediend met eiken stekers en ijzeren registerwippers.

De combinatieregisters werken via een dubbele sleep en niet door windinvoering.

Zwelkast
Zwelkast in geschilderd grenen voor het Reciet : mechanische bediening

Windladen

Type
Het orgel bevat drie keer twee diatonische mechanische half-windlades met registers

Inplanting
Voor het Pedaal zijn ze opgesteld in de sokkel, tegen de uiterste panelen van de orgelkast, in de diepterichting.
Die van het Hoofdwerk bevinden zich op de eerste verdieping, achter het front, in breedterichting.
Die van het Reciet bevinden zich op de tweede verdieping, achter die van het Hoofdwerk.

Aard
In eik
De buffers van de kleppenkasten sluiten met geschroefde ijzeren klemmen.
De pijproosters en de stekers zijn in eik.

Opstelling van de pijpen
Op de windlades van het Hoofdwerk en van het Reciet, staan de grootste pijpen op de uiteinden.
Op de windlades van het Pedaal, staan de grootste pijpen vooraan.
Voor het hele orgel is de ut-zijde aan de linkerkant en do# aan de rechter kant.

Beschrijving van de pijpstok
De windlades zijn gebouwd volgens het gepatenteerde systeem van Schyven, het zogenaamde ontdubbelingsysteem of met transformatieve registers.
In dit systeem worden de registers via octaven ontdubbeld voor de bassen, en zijn ze reëel vanaf do3.

Pijpwerk

Beschrijving
Alle frontpijpen zijn stom. De oorspronkelijke tinnen pijpen werden vervangen door zinken pijpen (Kerkhoff).
Het interne pijpwerk is van uitstekende kwaliteit, meestal met een hoog tingehalte. De lasnaden zijn zeer verzorgd; er staan zeer fijne kernsteken op de kernen.
Alle metalen open pijpen, behalve de allerkleinste, hebben een stemsnede. Alle metalen pijpen, behalve de allerkleinste, hebben zijbaarden.
Gezien het ontdubbelingsysteem zijn de pijpen gegroepeerd per klank.
Naam
Hoofdwerk

Beschrijving
Van het front naar achteren:
BOURDON 16'. 24 gedekte pijpen in geschilderd grenen (vervoerd achter het front en op de zijkanten) (do1 tot si2). 32 gedekte pijpen in tin, met mobiele hoeden, op de windlade (do3 tot sol5).
BOURDON 8’. De eerste 24 klanken zijn overgenomen van de Bourdon 16' (do1 tot si2).
32 gedekte pijpen in tin, met mobiele hoeden, op de windlade (do3 tot sol5).
PRESTANT 16'. De eerste octaaf is overgenomen van de Bourdon 16'. 12 open pijpen in geschilderd grenen met stemplankje, vervoerd achter het front, afgewisseld met die van de Bourdon (do2 tot si2). 32 open pijpen in tin op de windlade (do3 tot sol5).
PRESTANT 8'. De eerste 24 klanken zijn overgenomen van de Prestant 16' (do1 tot si2). 32 open pijpen in tin op de windlade (do3 tot sol5).
PRESTANT 4’. De eerste 24 klanken zijn overgenomen van de Prestant 8' (do1 tot si2). 32 open pijpen in tin op de windlade (do3 tot sol5).
OVERBLAZENDE FLUIT 8'. 12 open pijpen in geschilderd grenen (do1 tot si1), vervoerd op de zijkanten. 44 open pijpen in tin (do2 tot sol5), harmonisch vanaf de do 4.
OVERBLAZENDE FLUIT 4'. De eerste 24 klanken zijn overgenomen van de Overblazende Fluit 8' (do1 tot si2). 32 open pijpen in tin (enger gemensureerd) (do3 tot sol5), harmonisch vanaf de do3.
FLAGEOLET 2’. De eerste 24 klanken zijn overgenomen van de Fluit 4' (do1 tot si2). 32 open pijpen in tin (enger gemensureerd) (do3 tot sol5), harmonisch vanaf de do 2.
GAMBA 8'. 56 open pijpen in tin, met gelaste snijbaard, behalve bij de allerkleinste.
MIXTUUR 3-4 rangen. 200 open pijpen in tin.
Samenstelling:
do1 : 2', 1'1/3, 1'.
do2 : 2'2/3, 2', 1'1/3.
do3 : 4', 2'2/3, 2', 1'1/3.
do4 : 5'1/3, 4', 2'2/3, 2'.
do5 : 8', 5'1/3, 4', 2'2/3.
TROMPET 8'. 56 pijpen met tongwerk, in tin. De kernen zijn vierkant. De stemkrukken zijn in vertind ijzer. Vertinde Franse kelen.
KLAROEN 4'. De eerste 24 klanken zijn overgenomen van de Trompet (do1 tot si2). 24 tongpijpen, in tin. De kernen zijn vierkant. De stemkrukken zijn in vertind ijzer. Vertinde Franse kelen. 12 open labiaalpijpen, eng gemensureerd.
Naam
Reciet

Beschrijving
Van achteren naar het front:
FLÛTE HARMONIQUE 8'. 12 open pijpen in geschilderd grenen (do1 tot si1), vervoerd op de achterzijde. 44 open pijpen in tin (do2 tot sol5), harmonisch vanaf de do 4.
DOUBLETTE 2'. 56 open pijpen in tin.
BOURDON 8', 12 gedekte pijpen in geschilderd grenen, vervoerd op de zijkanten (do1 tot si1). 44 gedekte pijpen in tin, met beweegbare hoeden, op de windlade (do3 tot sol5).
FLÛTE DOUCE 4'. De eerste 24 klanken zijn overgenomen van de Bourdon 8' (do1 tot si2). 20 gedekte tinnen pijpen met beweegbare hoeden (do3 tot sol4) 12 open pijpen in tin op de windlade (sol#4 tot sol5).
DULCIANA 8'. 12 open pijpen in tin (do1 tot si1), met snijbaarden. 44 open pijpen in tin (do2 tot sol5), op de windlade, met snijbaarden, behalve voor de allerkleinste.
DOLCE 4'. De eerste 44 klanken zijn overgenomen van de Dulciana 8'. 12 open pijpen in tin (sol#4 tot sol5)
VOIX CELEST 8'. 44 open pijpen in tin (do2 tot sol5), met snijbaarden, behalve voor de allerkleinste.
BASSON-HAUTBOIS 8'. 56 pijpen met tongwerk, in tin. De kernen zijn vierkant. De stemkrukken zijn in vertind ijzer. Traantongen voor de Fagotpijpen. Met leder beklede tongen in de lage tonen. Hobo-corpus vanaf fa4. Vertinde kelen.
VOIX HUMAINE 8'. 56 pijpen met tongwerk, in tin, met deksel. De kernen zijn vierkant. De stemkrukken zijn in vertind ijzer. Vertinde kelen. De voeten zijn hoger vanaf do3.
Naam
Pedaal

Beschrijving
Van de uiteinden naar het centrum:
SOUBASSE 16', OCTAVE BASSE 16' en FLÛTE 4' (volledig ontdubbeld register). 27 gedekte pijpen in geschilderd grenen (do1 tot si1), met de laagste vervoerd. 24 gedekte roerpijpen in tin, met beweegbare hoeden, op de windlade.
BOMBARDE 16' en TROMPETTE 8'. 39 tongpijpen in tin. De kernen zijn vierkantig. De stemkrukken zijn in vertind ijzer. Vertinde Franse kelen. De pijp met de hoogste toon aan de kant van do# is niet origineel.

Windvoorziening

Magazijn- of hulpbalg
Magazijnbalg

Beschrijving
De blaasbalg die in een aparte ruimte rechts van de galerij opgesteld staat, is helaas niet meer de originele.
In de jaren '90 installeerde orgelbouwer Lombaerts een blaasinrichting met zwevend balgblad in een grote kast met geschroefde panelen. De oude motor werd opnieuw gebruikt.
Deze bevindt zich in een geluiddichte kist, afgesloten met een geschroefd paneel.
De grote oorspronkelijke magazijnbalg werd afgebroken door de orgelbouwer.
Ondanks de nieuwe blaasinrichting volstaat de luchttoevoer niet.

Een kleine (oorspronkelijke) magazijnbalg die het Reciet voedt, bevindt zich onder de windlade van het Hoofdwerk. Deze is nog in goede staat.

Een tremulant bevindt zich op een windkanaal onder de windlade van het Reciet.

TECHNISCHE KENMERKEN VAN HET INSTRUMENT

Speeltafel Klavier(en) en voetklavier(en) : 4

Klavier(en) en voetklavier(en) Hoofdwerk, Reciet, Pedaal, Combinatiehefboom

Tractuur
Mechanisch

Gedetail. fiche

Het gebouw

Sint-Jan- en Nikolaaskerk

Adres : Brabantstraat
1030 Schaerbeek

Bouwstijl : Italiaanse neorenaissance
Bouw : 1849
Bouwperiode : 19de
Bouwstijl : Italiaanse neorenaissance Type : Beschermd bouwwerk bij besluit van 22/02/1984

Informatie over het gebouw »

RSS : nieuws | dossiers | wandelingen

website by jackanova & studio rvb